-
1 вещественный
1. прил. филос.материальныйматди2. прил.состоящий из вещейәйберләтә...ы, әйберҙәр нигеҙендә, әйберҙәр...ывещественные доказательства юр. — әйберләтә (матди) дәлил
-
2 вещественный
-ая; -ое1) филос. матди, материаль2) әйбер[ләр]...ы; әйберләтә...; әйберләрдән гыйбарәт -
3 материальный
1. прил.материал...ы2. прил.материаль, матди3. прил.материаль -
4 непроизводительный
1. прил.файҙаһыҙ, һөҙөмтәһеҙ2. прил.матди ҡиммәттәр етештермәй торған -
5 благотворитель
м; уст.хәер-сәдака бирүче, матди ярдәм күрсәтүче -
6 благотворительность
ж; уст. -
7 материальный
-ая; -ое1) материал[лар]...ы2) (имущественный, денежный) материаль; матди3) реаль, материаль• -
8 овеществить
сов.; книжн.( что) матдиләштерү, матди хәлгә китерү -
9 овеществиться
сов.; книжн.матдиләшү, матди хәлгә килү -
10 ценность
-
11 археология
жархеологияһаҡланып ҡалған матди ҡомартҡылар буйынса боронғо халыҡтарҙың тарихын, мәҙәниәтен өйрәнгән фән -
12 база
1. ж архит.нигеҙ, ҡоролма нигеҙе2. жоснова, основание чего-л.база, нигеҙ, ерлек3. жсклад, опорный пунктбаза -
13 благо
I1. сблагополучие, счастье, добробәхет, именлек, мәнфәғәт2. собычно мн. блага чего или какиебайлыҡтар, рәхәтлектәр, муллыҡтарни за какие блага! — һис тә, һис бер хәлдә лә!
IIсоюз; разг.да/дә, ҙа/ҙә, ла/лә, -ғас/-гәс, -ҡас/-кәс, икән, ярай индебери, благо дают — бирәләр икән, ал
-
14 богема
1. ж собир.богемаматди яҡтан тәьмин ителмәгән һәм торор урыны булмаған ғәмһеҙ тормошло зыялылар: актерҙар, музыканттар, яҙыусылар2. ж разг.богемасылыҡшуларҙың тәртипһеҙ тормошо -
15 возможность
1. жбулыу, булғанлыҡ, ихтималлыҡ2. жмөмкинлек3. ж мн. возможностимөмкинлектәр, мөмкинселектәрнет возможности — мөмкинселек юҡ, мөмкин түгел
по возможности; по мере возможности — мөмкин булған тиклем, мөмкин булғанса
-
16 доказательство
1. сдәлил2. с лог.иҫбат, иҫбатлау, иҫбат итеүвещественное доказательство юр. — матди (әйберләтә) дәлил
-
17 единовременный
прил.бер тапҡыр (мәртәбә) бирелә торған -
18 маневрировать
1. несов. воен., ж.-д.манёвр яһау2. несов.лавироватьоҫта хәрәкәт итеү, манёврлау3. несов. перен.действовать ловко, хитрохәйләләшеү, хәйлә менән4. несов. чем; перен.оҫта файҙаланыу -
19 материалист
1. мматериалистматериализм яҡлы кеше2. мматериалистматди файҙаны ғына күҙәтеүсе кеше -
20 материально
- 1
- 2
См. также в других словарях:
матди — (МАТДИЛЕК) – с. 1. Милеккә, эш хакына, акчага бәйләнешле 2. Материягә, матдәгә бәйләнешле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иҗат — 1. Кешенең рухи, матди байлыклар, культура хәзинәләрен төзүгә юнәлдерелгән мөстәкыйль эшчәнлеге. с. Шундый эшчәнлек белән бәйләнгән 2. Шул эшчәнлек нәтиҗәсе; берәр кеше яки коллектив тарафыннан барлыкка китерелгән хезмәтнең җыелмасы халык иҗаты.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ярлы — с. 1. Яшәү өчен матди мөмкинлекләре җитәрлек булмаган, фәкыйрь; киресе: бай. и. Яшәү өчен матди мөмкинлекләре җитәрлек булмаган кеше. и. ЯРЛЫЛАР – Иң хәлсез, ярлы крестьяннарны эченә алган социаль катлау 2. Фәкыйрь, җиһазланмаган, җитешсез ярлы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
МУХАММЕТЕТДИН — МУХАММЕТЕТДИН, МУХАММЕТДИН Мухаммет исламской религии. Срав.: Динмухаммет. Диалектальные варианты: Хаматдин, Матдин, Матди. Татарские, тюркские, мусульманские мужские имена. Словарь терминов … Словарь личных имен
МУХАММЕТДИН — МУХАММЕТДИН, МУХАММЕТЕТДИН Мухаммет исламской религии. Срав.: Динмухаммет. Диалектальные варианты: Хаматдин, Матдин, Матди. Татарские, тюркские, мусульманские мужские имена. Словарь терминов … Словарь личных имен
авыр — I. с. 1. Үлчәүгә күп тарта торган, зур үлчәүле; киресе: җиңел 2. Кайгылы, борчулы. Матди яктан кыенлашкан, җитмәүчелекле, бәхетсез (тормыш, язмыш тур.) 3. рәв. Әкрен, ашыкмыйча, салмак 4. Каты, җитди авыр яра 5. Зур хезмәт, физик яки акыл көче… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
агызу — 1. Агарга юл ачу, юл кую. Савыттан агым белән башка җиргә күчерү, бушату 2. Нәр. б. сыеклык өстеннән яки эченнән агып барырлык итеп җибәрү. Үз агымы белән алып китү 3. күч. Нәр. б. күпләп җибәрү яки үзеңә алу (матди байлыкның кереме яки чыгымы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
актив — I. и. 1. Җәмәгать оешмасы әгъзаларының яки коллективның иң алдынгы, эшлекле, җитәкче өлеше 2. с. Һәрвакыт җәмәгать эшләрендә катнаша торган, эшлекле, энергияле; киресе: пассив. рәв. Турыдан туры, бик нык, бөтен көчен, энергиясен биреп театрны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арулану — 1. Матди яктан яки берәр авырудан соң яхшыру, әйбәтләнү, рәтләнү 2. Чистару, сафлану 3. (Арулау) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
асрау — I. и. 1. Өй эшләрен башкаручы хезмәтче хатын кыз. II. АСРАУ – ф. 1. Карап, тәрбияләп, үстереп, үрчетеп тоту (мал, кош корт тур.). Ашатып эчертеп үз яныңда тоту, яшәтү. Карап, тәрбияләп үстерү 2. Матди яктан тәэмин итеп тору мәчет янында мәдрәсә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
база — 1. мах. Базис (1) 2. Нигез, җирлек, кирәкле шартлар. Процесс, үсеш, иҗат өчен чыганак булып хезмәт итә торган матди яки рухи байлык 3. Чимал әзерләүче яки продукт җитештерүче экономик район, предприятие, хуҗалык тармагы 4. Төрле кыйммәтләр, товар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге